De macula (gele vlek) is het deel van het netvlies dat ervoor zorgt dat het centrale punt in het zichtveld scherp gezien wordt. Bij maculadegeneratie neemt de kwaliteit van de macula af; er is sprake van slijtage van het netvlies, waardoor het gezichtsvermogen afneemt.

Dit komt doordat de kegeltjes in de macula afsterven. Deze kegeltjes zijn verantwoordelijk voor het zien van kleuren en contrasten, waardoor je details goed kunt waarnemen. Als de macula minder goed werkt, krijg je steeds minder scherp beeld in je centrale blikveld. Dit beeld wordt wazig, de beelden daaromheen worden meestal wel goed waargenomen. De achteruitgang van het gezichtsvermogen bij maculadegeneratie gaat meestal langaam, maar is wel groot. Omdat de beelden buiten het centrale zicht  (vanuit de ooghoeken), meestal wel goed blijven, worden mensen met maculadegeneratie in de regel niet blind.

Maculadegeneratie komt vaker voor bij ouderen en met name bij vrouwen door daling van het oestrogeengehalte in het bloed. Naast erfelijke factoren, spelen ook oog- en gelaatskleur een rol: mensen met een lichte huid en blauwe ogen, hebben een grotere kans om maculadegeneratie te ontwikkelen. Maculadegeneratie is een verzamelnaam van verschillende oogaandoeningen. De symptomen kunnen  daardoor ook verschillen, maar ze hebben wel allemaal betrekking op het centrale zien.

Symptomen van maculadegeneratie

• Het zien van een vlek in het midden van het zichtveld, die wazig, grijzig of zelfs zwart is; van dichtbij en veraf.
• Minder scherp zicht.
• Minder contrast zien.
• Steeds vager wordende kleuren (als in een verbleekte foto).
• Rechte lijnen worden krom waargenomen.

Bij sommige mensen met maculadegeneratie komen visuele sensaties voor: ze zien dingen die er niet zijn. Dit kunnen scherpe, duidelijke beelden zijn van personen of voorwerpen. Dit  symptoom noemen we het Charles Bonnet-syndroom. De verklaring voor deze visuele sensaties ligt in het feit dat onze ogen samenwerken met de hersenen. Wat wij zien is deels gebaseerd op wat we met onze ogen waarnemen, voor de rest vullen onze hersenen deze waarnemingen aan met andere informatie.

Oorzaken van maculadegeneratie

• Erfelijkheid
• Leeftijd: maculadegeneratie treedt meestal op na het vijftigste levensjaar.
• Geslacht: vrouwen hebben een grotere kans om het te krijgen doordat het oestrogeengehalte afneemt.
• Roken: bij het roken van een pakje per dag, heb je vijf maal zo veel kans op maculadegeneratie.
• Overmatig zonlicht
• Een te hoog cholesterol en het eten van verzadigde vetten.
• Alcoholgebruik

Behandeling van maculadegeneratie

Het is niet altijd mogelijk om maculadegeneratie te behandelen. Maculadegeneratie wordt onderverdeeld in een natte en een droge vorm. Alleen voor de natte vorm is behandeling met injecties mogelijk. Natte maculadegeneratie ontstaat door een abnormale groei van nieuwe bloedvaatjes in de macula, die vocht lekken en kunnen bloeden en zo de cellen in de macula beschadigen. Door de injecties neemt het vocht af en wordt de groei van nieuwe bloedvaatjes geremd. Het is echter wel belangrijk dat de aandoening vroeg opgespoord wordt: de achteruitgang kan namelijk wel tot stilstand gezet worden, maar verdwenen zicht kan niet teruggebracht worden.